D İ S L E K S İ

---

Disleksi, kişinin normal veya üstün zeka düzeyinde olmasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde problem yaşamasına sebep olan özel öğrenme bozukluğudur. Genellikle okuma bozukluğu şeklinde gözlemlenen disleksi, dikkat ve hafızayı da etkilemektedir.

Disleksili (dislektik) çocuklar okuma ve yazmada güçlük çektiği için öğrenme düzeyinde arkadaşlarının gerisinde kalabilirler. Aynı zamanda anlama bozukluğu, beceriler arası çelişki ve aşırı dikkatsizlik de disleksi - öğrenme güçlüğü belirtileridir.

 Disleksi doğuştan gelen gelişimsel ve travmaya bağlı disleksi olarak ikiye ayrılır. Doğuştan gelen disleksi kalıtsal olabileceği gibi, doğum öncesi, doğum sırasında ve doğum sonrası komplikasyonlara bağlı olarak gelişebilir.
Çocuğunuz okula başladığı zaman, okuma yazma öğrendiği süreçte akranlarına oranla yavaş okuyor ve yazıyorsa, okurken veya yazarken ses ve hece atlıyorsa, b,d p,q gibi sesleri karıştırarak okuyup yazıyorsa, okuduğu metni anlamada güçlük çekiyorsa, sayıları algılamada ve hesaplamada karıştırmalar ve güçlükler yaşıyorsa çocuğu disleksi açısından değerlendirmek gerekir. 

Disleksili çocuklar okul derslerinde başarısız olmaları durumunda özgüvenlerini kaybedebilirler. Buna bağlı olarak diğer psikolojik problemler başlayabilir. Okumayı öğrenemeyip yaşıtlarının alay konusu olma ihtimalleri de -maalesef- vardır. Öte yandan, disleksili çocuklar çok ince düşünceli oldukları için, çevreden olumsuz etkilenmeleri ve karamsarlığa kapılmaları an meselesidir. Bu yüzden çocuk üzerinde sorumluluğu olan herkes disleksi ne demektir, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konulara hakim olmalıdır.

- Sabırlı olun
- Motive edin
- Oyunlarla destekleyin
- Başkalarıyla kıyaslamayın
- Okul idaresi ve öğretmeni ile işbirliği yapın
- Özel Yeteneklerine Yönelin
- Motivasyon, takip ve takdir
- Dikkat dağıtıcı eşyaları kaldırın
- Öğrenmeyi eğlenceli hale getirin
- Sevginizin başarıyla orantılı olmadığı gösterin

– Konuşmayı geç öğrenme

– Kelimeleri telaffuz etmede güçlük çekme

– Kelimeleri ve yaşa uygun gramer kurallarını öğrenmede güçlük çekme

– Verilen görevleri yapmakta güçlük çekme

– Önce/sonra, sağ/sol vb. ifadeleri karıştırma

– Alfabeyi, tekerlemeleri ve şarkıları öğrenmede güçlük çekme

– Kavramları ve ilişkilerini anlamada güçlük çekme

– Kelime hatırlama ve sorunları isimlendirmede güçlük çekme

– Okumayı öğrenmede güçlük çekme

– Kafiyeli kelimeleri öğrenmede güçlük çekme

– Kelimelerdeki heceleri saymakta güçlük çekme

– Kelimelerdeki sesleri duymakta güçlük çekme

– Kelimelerdeki değişik sesleri ayırt etmede güçlük çekme

– Harflerin seslerini öğrenmede güçlük çekme

– Harflerin isimlerini ve şekillerini hatırlamada güçlük çekme

– Okurken ve yazarken kelimelerdeki harflerin yerlerini değiştirme

– Çok kullanılan kısa kelimeleri yanlış okumak veya hiç okumama

– Uzun kelimeleri okurken bocalama

– Sesli veya sessiz okumada, genellikle kelimeler düzgün okunamadığı için anlama güçlüğü çekme

– Yavaş ve güçlükle sesli okuma

– Düşünceler kağıda dökmekte güçlük çekme

– Çok fazla yazım hatası yapma

Zihinsel bir problem olmadığı halde sayı ve sembolleri kavrama, matematiksel işlemleri gerçekleştirme ve ilişkilendirmede güçlük yaşatan özel öğrenme bozukluğudur.

Yukarıdaki tanımda vurgulandığı gibi, diskalkulinin kesinlikle zeka geriliği olmadığını hatırlatalım. Aksine, matematik öğrenme bozukluğu olan birçok kişinin özel yetenekli olduğu gözlemlenmektedir. Hatta disleksi veya diskalkuli gibi özgül öğrenme bozukluklarına “Einstein hastalığı” da denilmektedir. Buna rağmen önlem alınmadığında çocuklarda büyük psikolojik hasarlara yol açabilecek, akranlarından geride kalmasına sebep olabilecek ciddi bir güçlüktür.

– Dikkatsizlik

– Değişken dikkat

– Dikkati bir noktada toplayamama

– Dürtüsellik (dikkat ile ilişkili)

– Hiperaktivite

– Beden hareketlerini planlarken ve koordine ederken güçlük çekme

– Sesleri çıkarmak için gerekli yüz kaslarını koordine etmede güçlük çekme

– Kağıtları kaybetme

– Zayıf zaman kavramı

– Ödevleri unutma

– Dağınık masa

– Çok fazla veri karşısında yorulma

– Yavaş çalışma

Eğer çocuğunuz okumada güçlük çekiyorsa ve bu yukarıda anlatılan özelliklerden birçoğuna sahipse, bir an önce disleksi vb. bozukluklarla ilgili bir değerlendirmeye alınması gerekebilir.

Disleksi vb. rahatsızlıklar uygun eğitimle okumayı ve düzgün yazmayı öğrenebilir ve diğer problemlerden kurtulabilirler.